Bằng cách khai trừ cựu bí thư thành ủy Trùng Khánh ra khỏi Đảng cộng sản Trung Quốc với 1 loạt tội danh, trong đó có tham nhũng và cả bê bối sex, lãnh đạo Trung Quốc đang thực hiện những động thái quyết đoán nhằm chấm dứt scandal đã kéo dài 6 tháng nay.
Mặc dù hầu hết những tình tiết liên quan đến vận mệnh của Bạc Hy Lai đều được dấu kín, những thiệt hại mà vụ scandal này gây ra là khá rõ ràng. Chắc chắn, thế hệ lãnh đạo mới được công bố sau đại hội đảng sẽ diễn ra vào ngày 8/11 sẽ không dễ gì bỏ lại tất cả mọi chuyện ở phía sau.
Động thái trừng phạt quyết liệt đối với Bạc Hy Lai không phải là điều đáng ngạc nhiên. Những tội danh như lạm dụng quyền lực và có quan hệ bất chính được cho là lối xử lý thông thường đối với các quan chức ở Trung Quốc.
Tuy nhiên, theo Patrick Chovanec, chuyên gia phân tích kinh tế và chính trị tại Đại học Thanh Hoa, dường như Trung Quốc đang “đùa với lửa”. Nếu các lãnh đạo Trung Quốc càng tập trung vào tham nhũng, quan hệ bất chính và những tội danh tương tự, người dân sẽ nghĩ rằng những hành vi tương tượng là điều thường xảy ra chứ không phải trường hợp ngoại lệ.
Hơn nữa, đối với những người dân Trung Quốc vẫn luyến tiếc hình ảnh đất nước ở thời kỳ trước đổi mới và mở cửa, Bạc Hy Lai giống như 1 vị anh hùng. Với những động thái mạnh mẽ trấn áp tội phạm và tham nhũng và cả nỗ lực khôi phục những bài hát từ thời cách mạng văn hóa, nhiều người hâm mộ coi ông là “truyền nhân” của Mao Trạch Đông.
Với vai trò là con trai của người đồng chí thân cận nhất với Mao Trạch Đông, thậm chí 1 số người còn nhận định Bạc Hy Lai sẽ là người cạnh tranh trực tiếp với Phó chủ tịch nước Tập Cận Bình – người được cho là sẽ tiếp bước Hồ Cẩm Đào và trở thành Chủ tịch nước Trung Quốc trong thập kỷ tới.
Theo dự đoán của William Kirby, chuyên gia đến từ đại học Harvard, phiên tòa xét xử Bạc Hy Lai sẽ nhanh chóng diễn ra trước khi đại hội đảng bắt đầu. Tuy nhiên, những rắc rối xung quanh vụ án này chắc chắn sẽ không phai nhạt nhanh chóng như những gì lãnh đạo Trung Quốc mong muốn.
Theo ông, đáng lẽ ra, Đảng Cộng sản Trung Quốc nên thông báo ngày đại hội sớm hơn và như vậy sẽ chứng minh được quá trình chuẩn bị cho giai đoạn chuyển giao quyền lực đã được hoàn tất. Tuy nhiên, 1 số sự kiện được lên kế hoạch sẽ diễn ra trong tháng 10 đã bị hoãn lại.
Trong khi đó, Jin Zhong, 1 biên tập viên và là chuyên gia phân tích chính trị đang làm việc tại Hồng Kông cho rằng lịch trình diễn ra đại hội đã bị lùi lại 1 thời gian dài vì những mâu thuẫn trong nội bộ Đảng, trong đó phương pháp xử lý scandal Bạc Hy Lai chính là rắc rối lớn nhất.
Trước khi tuyên bố về Bạc Hy Lai được đưa ra hôm thứ 6 vừa qua (28/9), người ta dự đoán ông sẽ bị buộc tội che giấu hành vi phạm tội của người vợ Cốc Khai Lai. Vương Lập Quân, cựu cảnh sát trưởng Trùng Khánh, trong phiên tòa xét xử đã khai nhận đã nhận 1 cái tát từ ông Bạc khi báo cáo rằng bà Cốc là nghi can của vụ án giết người. Đồng thời, Vương cũng khai rằng Bạc Hy Lai đã yêu cầu hủy bỏ các bằng chứng.
Tuy nhiên, bản thông báo được ra đã chứng tỏ các nhà lãnh đạo Trung Quốc sẽ đi xa hơn thế. Vị cựu bí thư thành ủy Trùng Khánh còn bị buộc tội vì những tội lỗi mà ông mắc phải từ những năm 1990, khi còn lãnh đạo thành phố cảng Đại Liên.
Kirby cho biết những lời buộc tội Bạc Hy Lai khiến ông nhớ đến những vụ scandal chính trị đã từng xảy ra trên chính trường Trung Quốc. Khi lãnh đạo “ngã ngựa”, họ sẽ trượt dốc mãi mãi, đặc biệt là 1 người đang cố gắng phấn đấu đạt được những vị trí cấp cao như Bạc Hy Lai.
Gia đình Bạc Hy Lai cũng được cho là đã trở nên giàu có sau khi nhận những món quà đắt giá từ nhiều công ty bất động sản và để đổi lại sự ưu ái cho các công ty này. Cơ quan chức năng cũng đang điều tra Từ Minh – 1 tỷ phú đến từ Đại Liên và được cho là đã “đài thọ” cho gia đình Bạc Hy Lai khi họ đi nghỉ ở châu Âu cũng như chi trả học phí tại nước ngoài cho quý tử Bạc Qua Qua.
1 số chuyên gia phân tích tin rằng tầng lớp trung lưu Trung Quốc sẽ chịu ít ảnh hưởng từ vụ án này hơn so với tầng lớp tinh hoa ở thành thị. Theo Robert Weatherley, chuyên gia về Trung Quốc tại đại học Cambridge, người dân Trung Quốc có mức thu nhập trung bình sẽ không để tâm nhiều đến vụ án.
Họ sẽ quan tâm nhiều hơn đến những vụ án tham nhũng xảy ra trong chính ngôi làng của họ, đến những rắc rối xung quanh các khoản thuế và phí vô lý cùng với những vấn đề về đất đai.
Tuy nhiên, không ít người cho rằng thế hệ lãnh đạo tiếp theo với 2 nhân vật đình đám nhất là Tập Cận Bình và Lý Khắc Cường sẽ được đình hình bởi những vụ scandal. Nếu như những gì họ học được sau các scandal này là toàn bộ hệ thống đang gặp phải những vấn đề nghiêm trọng và thay đổi là điều bắt buộc phải có, chắc chắn scandal Bạc Hy Lai sẽ tiếp thêm dũng khí để họ có thể thực hiện thay đổi.
Thu Hương
Theo TTVN/Los Angeles Times
