Triều Tiên và Trung Quốc cùng “bắt tay” qua mặt Mỹ như thế nào?

Chắc chắn Tổng thống Mỹ Donald Trump sẽ không hề vui vẻ gì nếu nhìn vào số liệu về hoạt động thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và Triều Tiên những tháng đầu năm 2017.

Cầu hữu nghị Trung Quốc - Triều Tiên - Ảnh: AFP

Mãi đến gần đây, Tổng thống Mỹ Donald Trump vẫn tuyên bố rằng chiến lược cô lập Triều Tiên của ông đang phát huy tác dụng và rằng chính phủ Trung Quốc đang cùng Mỹ gây áp lực lên Triều Tiên để buộc nước này thu hẹp chương trình vũ khí hạt nhân. 

Thế nhưng tuần trước, khi nhìn vào số liệu thương mại của Triều Tiên, hẳn ông không muốn tin vào mắt mình. 

Theo Financial Times (FT), nguồn số liệu do FT có được cho thấy thương mại hai chiều giữa Trung Quốc và Triều Tiên tăng trưởng gần 40% trong quý đầu tiên của năm nay. Rõ ràng, dù phía Mỹ có gây áp lực đến thế nào đi nữa, phía Trung Quốc không mấy quan tâm. 

Trong tháng Hai, chính phủ Trung Quốc công bố cấm nhập khẩu than đá từ Triều Tiên sau vụ ông Kim Jong Nam bị sát hại ở Malaysia, người bao lâu nay luôn được phía Trung Quốc bảo vệ. Thế nhưng lệnh cấm đó chỉ được thực hiện bằng lời nói, xuất khẩu than đá từ Triều Tiên sang Trung Quốc gần như không giảm.

Các số liệu mới công bố tháng Năm cũng cho thấy nỗ lực cách ly Triều Tiên để chặn nguồn ngoại tệ vào nước này thực ra cũng không thực sự phát huy tác dụng. Triều Tiên vẫn nhập khẩu mạnh hàng hóa Trung Quốc, nó cho thấy quốc gia này giàu có hơn nhiều người vẫn tưởng. 

Những năm gần đây, than đá đóng góp trung bình khoảng 40% trong tổng nguồn thu của Triều Tiên có được từ xuất hàng sang Trung Quốc. Từ đầu năm 2015 đến nay, mỗi tháng Triều Tiên thu về 94 triệu USD từ xuất khẩu.

Bất chấp những kỳ vọng rằng các biện pháp cô lập Triều Tiên sẽ phát huy tác dụng, Trung Quốc vẫn xuất mạnh hàng sang Triều Tiên vào tháng Tư và tháng Năm. 

Các con số thống kê chính thức cho thấy Trung Quốc có từ chối nhận tàu chở than đá từ Triều Tiên vào tháng Tư, nhưng thực tế Trung Quốc vẫn nhập than đá từ Triều Tiên, chính vì vậy, theo tính toán của không ít chuyên gia, nhiều khả năng tàu chở than đá từ Triều Tiên không phải bằng con đường chính thức mà bằng những cách khác. 

Ngoài ra, cũng có những nghi vấn rằng Triều Tiên đã bán than đá sang một số nước khác ví như Nga dù không bằng con đường chính ngạch, nhờ vậy họ vẫn có tiền nhập hàng hóa Trung Quốc về phục vụ cho nhu cầu tiêu thụ trong nước. 

Ngoài ra, khi phân tích hoạt động kinh tế và thương mại của Triều Tiên, người ta có thể thấy rõ khá nhiều điểm mù mờ bởi một số số liệu đã không được đưa vào. Ví dụ không hề có số liệu nào liên quan đến hoạt động nhập khẩu dầu thô của Triều Tiên từ năm 2013 nhưng thực tế nó vẫn diễn ra.

Từ năm 2006 đến năm 2009, Trung Quốc xuất đều đặn mỗi tháng 50 nghìn tấn dầu thô sang Triều Tiên. Từ năm 2010 đến năm 2012, con số này giảm xuống còn 44 nghìn thùng/tháng và rồi đến năm 2013 lại phục hồi lại mức 50 nghìn tấn/tháng. Từ năm 2013 đến nay, người ta không còn thấy Trung Quốc công bố số liệu xuất dầu sang Triều Tiên nữa. Từ phía Triều Tiên vẫn có thông tin cho thấy Triều Tiên nhập dầu từ Trung Quốc, chỉ là ở mức thấp hơn trước. 

Nếu xuất khẩu dầu thô từ Trung Quốc sang Triều Tiên thực sự giảm về mức không như phía Trung Quốc công bố, và Triều Tiên cũng bán ít than đá cho Trung Quốc trong những tháng vừa qua của năm 2017, vậy tại sao các số liệu vẫn cho thấy hai nước này có hoạt động thương mại với nhau? 

Theo phía Trung Quốc, Triều Tiên tăng nhập khẩu ô tô, dầu ăn, động cơ thuyền, cà chua và cam. Như vậy có thể thấy, bất chấp tuyên bố từ phía Mỹ về việc cô lập Triều Tiên, Triều Tiên vẫn có tiền và Trung Quốc vẫn giao dịch thương mại với Triều Tiên bình thường.(Bizlive)
----------------------------

Trung Quốc trừng phạt Triều Tiên: Giao thương biên giới đìu hiu

Nhiều khu vực gần biên giới Trung Quốc - Triều Tiên đang rơi vào cảnh đìu hiu sau khi Bắc Kinh thực thi lệnh trừng phạt, hạn chế giao thương với Bình Nhưỡng.

Thành phố Đan Đông ngày Trung Quốc còn “mặn nồng” với Triều Tiên - Ảnh: Thái Lộc

Các lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Quốc nhắm vào chương trình hạt nhân và tên lửa của Triều Tiên là cần thiết, báo South China Morning Post (SCMP) nhấn mạnh ngay từ đầu bài.

“Nhưng còn cuộc sống của những người dân Trung Quốc vốn phụ thuộc vào việc giao thương với Triều Tiên thì sao?”, tờ báo Hong Kong đặt câu hỏi.

Ngoại trưởng Mỹ Rex Tillerson sau các cuộc đàm phán và tiếp xúc Mỹ - Trung gần đây đã tuyên bố “hai nước nhất trí không để các công ty của mình làm ăn với các thực thể Triều Tiên bị Liên Hiệp Quốc cấm”.

Chưa rõ lệnh cấm giao thương có được mở rộng hay không, nhưng đối với nhiều công ty Trung Quốc làm ăn với Triều Tiên, họ như đang ngồi trên lửa.

Ngồi chơi xơi nước

Ông Su Nan là doanh nhân ở thành phố Đan Đông, tỉnh Liêu Ninh. Công việc làm ăn của công ty ông chủ yếu phụ thuộc vào bạn hàng bên Triều Tiên, mỗi năm kiếm vài triệu USD là chuyện thường.

Nhưng bây giờ thì khác. “Năm nay coi như không có lời. Thực tế là từ cuối năm ngoái tụi tui đã phải bắt đầu vật lộn như bây giờ, đơn hàng (từ Triều Tiên) ngày càng ít. Nói đúng hơn là ngồi chơi xơi nước suốt ngày trong văn phòng” - ông Su ngao ngán.

Nhưng đó không phải là chuyện của riêng công ty ông Su. Những lo ngại trong cộng đồng doanh nghiệp Trung Quốc gần biên giới Triều Tiên ngày càng lớn trong thời gian gần đây.

Đường biên giới dài hơn 1.420km giữa Trung Quốc và Triều Tiên đã mở ra cơ hội cho nhiều công ty, doanh nghiệp làm ăn xuyên biên giới.

Chỉ tính riêng ở Đan Đông đã có tới 600 doanh nghiệp kiểu này.

Kể từ khi Trung Quốc thực thi các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc, ngừng nhập khẩu than và siết chặt giao thương với Triều Tiên, các thương lái Trung Quốc là người trước tiên bị ảnh hưởng.

Nhiều người nản, nhưng số khác tỏ ra tức giận và phản đối chính quyền.

Bà Wu Xiuhua, một thương lái bán trái cây ở thị xã Đồ Môn, tỉnh Cát Lâm, bức xúc: “Bán trái cây cho bạn hàng Triều Tiên là nguồn thu nhập của gia đình tôi. Nếu Trung Quốc ngừng giao thương với Triều Tiên, chúng tôi biết lấy gì sinh sống?”.

Giống như nhiều thương lái trái cây khác của Trung Quốc, trước đây bà Wu chỉ việc dông xe chạy thẳng qua sông Đồ Môn giao hàng cho phía Triều Tiên. Nhưng giờ muốn đưa thứ gì qua biên giới cũng phải xin phép, SCMP cho biết.

Không buôn bán cũng bị ảnh hưởng

Tại một công ty may mặc ở Phong Thành, tỉnh Giang Tây, giám đốc điều hành công ty khẳng định không làm ăn với Triều Tiên.

Nhưng từng chiếc nút áo khuy quần mà công ty này xuất sang Mỹ và châu Âu, trớ trêu thay lại là sản phẩm đến từ bàn tay chăm chút của hơn 100 công nhân Triều Tiên.

“Nếu Bắc Kinh mở rộng lệnh trừng phạt, cấm luôn cả chuyện thuê công nhân Triều Tiên, hoạt động kinh doanh của chúng tôi sẽ bị ảnh hưởng tiêu cực", vị này lo lắng. "Lương công nhân Triều Tiên rất bèo, kiếm đâu ra cho đủ công nhân Trung Quốc với mức lương như vậy ở Phong Thành!?”.

Hiện công ty này vẫn đang duy trì hoạt động bình thường, chưa có chỉ thị chính thức nào về chuyện hạn chế thuê lao động Triều Tiên, theo SCMP.

Tuy nhiên, đã bắt đầu có một số thay đổi có thể nhận thấy rõ.

“Hồi trước ở đây có một nhà hàng thuê rất nhiều nhân viên người Triều Tiên. Nhưng dạo gần đây mấy người này mất hút. Không ai biết tại sao họ rời đi hay đi đâu”, một cư dân Phong Thành cho biết.(Tuoitre)
---------------------

Mỹ sẽ dập tiếp ngân hàng Trung Quốc để trị Triều Tiên 

Chính quyền tổng thống Trump đang xúc tiến các bước đơn phương siết chặt biện pháp trừng phạt Triều Tiên mà đối tượng nhằm tới là các công ty Trung Quốc.

Tổng thống Mỹ Donald Trump - Ảnh: Reuters

Theo báo Wall Street Journal (Mỹ), các biện pháp đơn phương trừng phạt của Mỹ sẽ nhằm vào các doanh nghiệp và ngân hàng của Trung Quốc mà Washington cho rằng đã tham gia quá trình mang lại dòng tiền cho các chương trình phát triển vũ khí của Bình Nhưỡng.

Báo Mỹ cho biết trong những ngày qua, một số quan chức cấp cao ở Washington chủ động hé lộ những tín hiệu cho thấy Nhà Trắng đã sẵn sàng sử dụng những quyền lực riêng của mình để ngăn chặn dòng tiền đổ về chính quyền Kim Jong Un.

Mặc dù đã quyết tâm hành động đơn phương nhưng giới chức Mỹ vẫn bày tỏ mong muốn sẽ có được sự phối hợp hành động trong vấn đề này thông qua Liên Hiệp Quốc và sự hỗ trợ từ chính quyền Bắc Kinh.

Giới quan sát quốc tế cho rằng vụ phóng thử tên lửa đạn đạo ngày 4-7 của Triều Tiên là "giọt nước tràn ly" khiến quyết tâm đáp trả đơn phương của Washington mạnh mẽ hơn bao giờ hết.

Theo các quan chức Mỹ, tính bức thiết của vấn đề lúc này rõ ràng lớn hơn rất nhiều do tầm bắn của tên lửa Triều Tiên mới đây được cho là có thể vươn tới tận vùng Alaska của Mỹ.

Những thông tin riêng trong nhiều tài liệu có liên quan tới các động thái gần đây của Bộ tài chính Mỹ cho thấy các tổ chức của Trung Quốc đang là đối tượng bị nhắm tới trong kế hoạch trừng phạt chuẩn bị tiến hành.

Cụ thể Bộ tài chính Mỹ đã đưa vào tầm ngắm "những tài khoản bằng USD ở nước ngoài" gắn với mạng lưới gồm 5 công ty có liên quan tới một công dân Trung Quốc tên là Chi Yupeng.

Trong đó có nhà nhập khẩu hàng hóa Triều Tiên vào Trung Quốc lớn nhất là công ty Dandong Zhicheng Metallic Material.

Bộ Tài chính Mỹ cũng dẫn nguồn tin từ 2 công dân Triều Tiên đào thoát cho biết "mạng lưới Chi Yupeng" này thực chất đã che giấu các giao dịch tài chính nằm cung cấp tiền cho những chương trình quân sự và vũ khí của Bình Nhưỡng.

Mạng lưới này hiện chưa thuộc diện bị áp lệnh trừng phạt của Mỹ, tuy nhiên theo giới phân tích, dòng tiền thiết yếu của nó có thể bị "bóp nghẹt", hệt như cách Washington từng thực hiện với một doanh nghiệp Trung Quốc khác là Dandong Hongxiang Industrial Development hồi năm ngoái.

Gần 24 ngân hàng Trung Quốc bị cáo buộc tham gia rửa tiền cho công ty Dandong Hongxiang cũng có thể trở thành đối tượng bị trừng phạt.

Bộ trưởng tài chính Mỹ, ông Steven Mnuchin cho biết ngay cả trước khi Triều Tiên tiến hành vụ thử tên lửa hôm 4-7, chính quyền Mỹ cũng đã bắt đầu triển khai các biện pháp siết chặt nguồn "tài chính phi pháp chảy về Triều Tiên".

Ông Mnuchi đe dọa: "Chúng tôi sẽ tiếp tục quan sát những động thái này và tiếp tục triển khai các lệnh trừng phạt".(Tuoitre)